عێراق دژی ئیسرائیل پەیامێکی بڵاوکردەوە

وەزارەتی دەرەوەی عێراق لە بەیاننامەیەكدا، لە دژی ئەو هەوڵە وەستایەوە كە ئیسرائیل نیازی داگیركردنی كەرتی غەزەی فەلەستینی هەیە، بۆ ئەوەیش بە فەرمی پلانەكەی ئاشكرا كردووە.

پێگەی "شەفەق نیوز" رۆشنایی خستووەتە سەر بەیاننامەكەی وەزارەتی دەرەوەی عێراق كە لەبارەی داگیركردنی غەزە لەلایەن ئیسرائیلەوە خراوەتەڕوو. بەپێی بەیاننامەكە، بۆچوونی عێراق وایە كە بەهیچ شێوەیەك لەگەڵ ئەوەدا نییە غەزە لەلایەن ئیسرائیلەوە داگیر بكرێت و لە بنەڕەتەوە رەتی دەكاتەوە. پێی وایە ئەوە فراوانبوونی زیاتری جەنگەكەیە.

وەزارەتی دەرەوەی عێراق دووپاتی دەكاتەوە، لە بنەڕەتەوە رەتی دەكەینەوە ئیسرائیل بە داگیركردنی غەزە جەنگەكە فراوانتر بكاتەوە، چونكە پلانەكەی لە برسیكردنی خەڵكی كەرتەكە و دەركردن و كوشتنیان خۆی دەبینێتەوە، ئەوەیش بە تاوانی جەنگ هەژمار دەكرێت و لێپێچینەوەی نێودەوڵەتیی بەدواوە دەبێت.

بەیاننامەكەی عێراق ئاماژەی بەوە داوە كە هەڵوێستی عێراق لەوبارەیەوە جێگیرە و پاڵپشتی لە مافی گەلی فەلەستین دەكات، ئەویش دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی فەلەستینە كە پایتەختەكەی قودس بێت.

دواتریش عێراق داوای لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی كرد كە بەرپرسایەتیی یاسایی و مرۆیی هەڵبگرن، كار بۆ ئەوە بكەن ئەو پێشێلكردنەی ئیسرائیل بەرانبەر بە گەلی فەلەستین بێتە وەستان.

ئەوە لە كاتێكدایە كە حكوومەتی ئیسرائیل بە سەرۆكایەتی بنیامین نەتەنیاهۆ، ئەو پلانەیان ئاشكرا كرد كە نیازی داگیركردنی تەواوی كەرتی غەزەی فەلەستینیان هەیە، وێڕای ئەوەی دوێنێ نەتەنیاهۆ رای گەیاند، ئەوان نایانەوێ غەزە داگیر بكەن، بەڵكو دەیانەوەی ئەو كەرتە لە حەماس رزگار بكەن.

لە حەوتی تشرینی یەكەمی 2023 بە دەستپێشخەریی حەماس، جەنگی غەزە دەستی پێ كرد و لە رۆژی یەكەمی جەنگدا سەرووی هەزار و 200 ئیسرائیلی گیانیان لە دەست دا و سەرووی 200 كەسی تر بە بارمتە گیران. ئەو رووداوە بە رووداوێكی كارەساتبار بۆ جووەكان لەوەتەی رووداوی هۆڵۆكۆستەوە هەژمار كرا، بۆیە پەرچەكرداری توندی لێ كەوتەوە.

لەو كاتەوە سوپای ئیسرائیل لە ئاسمان و زەوییەوە غەزە بۆردمان دەكات كە بەهۆیەوە شارەكە بە تەواوی وێران بووە و دانیشتووانی شارەكە جگە لەوەی كە دەیان هەزاریان لێ كوژراوە، لە ژیانێكی زۆر سەختدا دەژین. دواین ئاماری وەزارەتی تەندروستیی فەلەستینیش، باس لە كوژرانی نزیكەی 60 هەزار فەلەستینی دەكات و زیاتر لە 120 هەزار كەسیش بریندار بوون.

لەلایەكی ترەوە بەپێی دوای ئاماری ئیسرائیل نزیكەی هەزار و 500 كەس كوژراون. زۆربەی قوربانییەكانی ئیسرائیل پێوەندی بە یەكەم رۆژی هێرشەكەی حەماس هەیە كە بەهۆیەوە هەزار و 200 كەس كوژران و زۆربەیان خەڵكی سڤیل بوون، لەگەڵ ئەمەدا زیاتر لە 200 ئیسرائیلی لەلایەن حەماسەوە بە بارمتە گیران و لەو كاتەوە تەنیا 81 بارمتەیان ئازاد كراون.

لە 15ی كانوونی دووەم، بزووتنەوەی حەماس و ئیسرائیل بە ناوەندگیریی قەتەر، ئەمەریكا و میسر، ئاگربەستیان ڕاگەیاند و دەبوو بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە، بەڵام كێشە كەوتە ئاگربەستەكە و تا ئێستەیش هێرشی ئیسرائیل بەردەوامە و دۆخی ژیانی دانیشتووانی كەرتەكە لەوپەڕی خراپیدایە و برسێتی بە رژدی بەرۆكی گرتوون