شارەزایان ئاماژە بۆ ئەوە دەكەن كە تەنگژەیەكی سەختی دارایی چاوەڕوانی عێراق دەكات، ئەوەش بەهۆی تێكەڵێك هۆكار لەوانە دابەزینی نرخی نەوت و نەبوونی رێوشوێنی خۆپارێزی لە تەنگژە داراییەكان، بۆیە ئاماژە دارایی و ئابوورییەكان بەرەو زیادبوونی كورتهێنان و كەمبوونەوەی سیولەی پارەن، ئەوانەش ئاماژەن بۆ سەرهەڵدانی كێشەیەكی گەورە لە قۆناغی داهاتوودا.
محەمەد شەبەكی ئەندامی لیژنەی دارایی لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت، هەموو ئاماژە ئابوورییەكان بەو ئاراستەیەن كە عێراق لە تەنگژەیەكی قووڵ دارایی نزیك دەبێتەوە، هۆكاری سەرەكیش دابەزینی نرخی نەوت و كەمبوونەوەی سیولەی دراوە، لەپاڵ كەڵەكەبوونی كورتهێنان لە بودجەكانی و دواكەوتنی حكوومەت لە رەوانەكردنی خشتە داراییەكانی بودجە بۆ پەرلەمان.
روونی كردەوە، عێراق بەدەست نەبوون ئامرازە داراییەكان دەناڵێنێت كە وڵاتانی خۆیانی پێ لە تەنگژە ئابوورییەكان دەپارێزن، وەك كرێبەستە خێراكان و وەبەرهێنانە دەرەكییەكان و سندووقەكانی فریاگوزاری، بۆیە ئەو یەدگە داراییەی هەیە بەشی زیاتر لە دوو ساڵ ناكات، بوجەی خەمڵێنراوی 2025 دەگاتە 200 تریلیۆن دینار، خەرجییەكان 130 تریلیۆن دینارن و ئەوەی ماوەتەوە بۆ ساڵی هەڵدەگیرێت.
لای خۆیەوە ساڵح هەماشی شارەزای ئابووری وەزارەتی دارایی و بانكی ناوەندی وەك بەرپرسیار لە تەنگژەی نەبوونی سیولەی پارە تۆمەتبار دەكات، ئاماژە بۆ شكستهێنانی هەردوو دامەزراوەكە دەكات لە دۆزینەوەی میكانیزمی كاریگەر بۆ رێكخستنی هاتوچۆی پارە لە ناو سیستمی بانكی، ئەوەش وای لە هاووڵاتییان كرد پارەكانیان لە ماڵەوە هەڵبگرن و متمانەیان بە بانكەكان نەبێت.
دووپاتی كردەوە، نەبوونی سووڕی دراوی پێویست لە عێراق وای كرد حكوومەت ناچاری قەرزی ناوخۆیی و دەستبردن بۆ یەدەگی دراوی ستراتیجی ببێت، بارستەی دراوی لە عێراق هەیە دەگاتە 127 تریلیۆن دینار، 70%ی لە دەرەوەی سیستمی بانكی گلداروەتەوە و تەنیا 30%ی لای بانكی ناوەندییە، بۆیە حكوومەتەكانی عێراق ستراتیجیەتێكی روونیان بۆ ئەو بارستە داراییە نەبووە و تا ئێستە بانكی ناوەندی دیدێكی دارایی تۆكمەی نییە.
وەڵام بدەوه